Kolejna rocznica Rzezi Wołyńskiej bez upamiętnienia w Śremie, mimo zaakceptowanej petycji i zgody poprzedniego burmistrza

Dzisiaj mija 81. rocznica „Krwawej niedzieli” z 11 lipca 1943 r., czyli kulminacji Rzezi Wołyńskiej. Ponadto jest to rok od złożenia petycji przez środowiska historyczne o skwer pamięci ludobójstwa ukraińskich szowinistów na Polakach na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej w latach 1939-1947, w Parku Powstańców Wielkopolskich w Śremie. Do dzisiaj nie powstał, mimo deklaracji poprzedniego burmistrza i aprobacie pomysłu przez obecnego.

W zeszłym roku pisaliśmy o składanej petycji na ręce ówczesnego Zastępcy Burmistrza Śremu Bartosza Żeleźnego przez środowiska historyczne. Do tyczyła ona utworzeniu miejsca pamięci zbrodni ludobójstwa popełnionej przez ukraińskich szowinistów na Polakach na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej w latach 1939-1947 w postaci skweru w Parku Miejskim im. Powstańców Wielkopolskich w Śremie:

Pod koniec sierpnia wnioskodawcy dostali odpowiedź od Adama Lewandowskiego, który wskazał dwie lokalizacje:

Wybrana została lokalizacja przy pomniku Dobosza. Ze względu na inne inwestycje ówczesny Burmistrz Śremu Adam Lewandowski zaproponował powrócenie do sprawy w I kwartale 2024 r.

Nie wszystkim spodobał się ten pomysł. W październiku protestowało Towarzystwo Miłośników Ziemi Śremskiej, które ma pieczę nad Parkiem Miejskim im. Powstańców Wielkopolskich, a także osoby prywatne, które stworzyły petycję przeciwko tworzeniu z parku miejsca pamięci.

Do końca marca 2024 r. temat nie powrócił do debaty publicznej i wiadomo było, że wybory samorządowe zdominowały tamten okres. Nastąpiła zmiana włodarza miasta i wszystko stanęło w martwym punkcie. Jednak trzeba przypomnieć II debatę przedwyborczą, kiedy red. Bartosz Klimczuk zapytał o upamiętnienie skwerem albo pomnikiem ludobójstwa na Wołyniu – obu kandydatów powiedziało, że popierają ten pomysł, więc deklaracja padła z jednej i drugiej strony, a są na to dowody video. 

Do dnia dzisiejszego nie wiadomo, co z petycją, czy decyzja pozytywna została podtrzymana, a mija już rok. Inicjatorzy petycji w najbliższym czasie chcą umówić się na spotkanie z obecnym Burmistrzem Śremu Grzegorzem Wiśniewskim, gdyż są świadomi, że bez ruchu z ich strony, mogą się nie doczekać rozwiązania tej sprawy. Jest wielce prawdopodobne, iż przez problemy finansowe gminy, kwestia skweru będzie odłożona na przyszłość.

Krwawa Niedziela

Reklama

11 lipca, w rocznicę „krwawej niedzieli” obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa na Wołyniu. Zgodnie z planem, w niedzielę, 11 lipca 1943 roku oddziały UPA (pod politycznym przywódctwem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów [do 1929 Faszystów]) zaatakowały Polaków w 85 miejscowościach powiatu włodzimierskiego i 11 powiatu horochowskiego. W powiecie włodzimierskim rzeź rozpoczęła się o godz. 2.30 rano od polskiej wsi Gurów, obejmując swoim zasięgiem Gurów Wielki, Gurów Maty, Wygrankę, Zdzary, Zabłocce, Sadowa, Nowiny, Zagaje, Poryck, Olen, Orzeszyn, Romanówkę, Lachów, Gucin i inne. W Gurowie z 480 Polaków ocalało tylko 70, w Porycku wymordowano prawie całą ludność polską – ponad 200 osób; w kolonii Orzeszyn z 340 mieszkańców zginęło 270 Polaków; we wsi Sadowa spośród 600 Polaków przeżyło tylko 20; w kolonii Zagaje z 350 Polaków życie ocaliło tylko kilkunastu. Wsie oraz osady polskie ograbiono i spalono. Tego dnia upowcy zaatakowali wiernych zebranych na Mszach św. w kościołach (niedokończone msze wołyńskie) w Porycku, Chrynowie, Zabłoccach, Kisielinie.

Tak wyglądało odszukiwanie ofiar w Kisielinie:

„Następnego dnia rodziny pomordowanych zgromadziły się, by przenieść zwłoki z rowu do wspólnej mogiły koło dzwonnicy. Odkopywane zwłoki były nagie i obrzęknięte, trudno rozpoznawalne. Henryka Kraszewskiego rozpoznała Regina Jurkowska po skarpetce. Kobieta z rozprutym brzuchem, to była Markowska, będąca w zaawansowanej ciąży”

W całej rzezi wołyńskiej zginęło 100 tys. z 1,5 miliona Polaków zamieszkujących te tereny. Kolejne 300-400 tys. osób zostało zmuszonych do ucieczki. Była ona jedną z najkrwawszych zbrodni na ludności cywilnej popełnionych w czasie II wojny światowej.