Marzanna, znana również pod imionami Morena, Śmiertka, Dziewanna czy Kostroma, stanowi archetyp słowiańskiej bogini o bogatej symbolice i wieloaspektowych obrzędach. Uosabia ona zimę i śmierć. Jej postać jest głęboko zakorzeniona w słowiańskiej kulturze i tradycji, a związane z nią zwyczaje i rytuały przetrwały do dzisiaj w różnych regionach Polski.
Reklama
Obrzęd topienia Marzanny – symboliczne pożegnanie zimy
Najbardziej rozpowszechnionym zwyczajem związanym z Marzanną jest jej topienie. Obrzęd ten odbywa się zazwyczaj w pierwszy dzień wiosny, 21 marca. Kukłę Marzanny konstruuje się z różnych materiałów, w zależności od regionu: słomy, siana, gałęzi, szmat, a nawet papieru. Ubrana w stare ubrania i ozdobiona wstążkami, symbolizuje uśpienie natury i kończący się cykl życia. Uroczysty pochód z Marzanną nad rzekę lub jezioro staje się pretekstem do radosnych śpiewów i tańców. Tam kukła zostaje utopiona, co symbolizuje pożegnanie zimy. W niektórych regionach kukłę palono na stosie, rozrywano na strzępy lub zakopywano w ziemi. Wierzenia głosiły, że te rytuały miały zapewnić urodzaj i pomyślność w nadchodzącym roku. Obecnie coraz bardziej powszechne staje się tworzenie eko-Marzanny.
Od Marzanny do Dziewanny – powitanie wiosny
Należy wspomnieć, że w niektórych regionach Polski nie topiono kukły Marzanny, a jedynie rozbierano i wieszano na drzewie. Wierzono, że z Marzanny odrodzi się Dziewanna, bogini wiosny i płodności. Symbolizowało to odrodzenie natury i nowy początek.
Marzanna – symbol przeszłości i teraźniejszości
Zwyczaje związane z Marzanną stanowią świadectwo bogatej słowiańskiej kultury i tradycji. Chociaż czasy się zmieniły, a wiele dawnych obrzędów odeszło w zapomnienie, Marzanna nadal pozostaje symbolem wiosennego odrodzenia i nadziei na nowy, lepszy czas.
