Nasz Śrem

Śrem to nasza mała ojczyzna. Miasto, z którym jesteśmy nierozerwalnie związani od 770 lat. W 2023 roku mija 770. rocznica nadania praw miejskich Śremowi. Z czego słynie Śrem? Jak duży jest Śrem i ilu ma mieszkańców? Odpowiedzi znajdziecie w naszym artykule.

Reklama

Śrem (niem. Schrimm) to miasto w woj. wielkopolskim, siedziba powiatu śremskiego i gminy miejsko-wiejskiej Śrem, jedno z najstarszych miast w Polsce, bowiem prawa miejskie otrzymało 770 lat temu w 1253 roku.

Śrem położony jest w kolanie Warty w Kotlinie Śremskiej. Śrem jest lokalnym ośrodkiem usługowo-przemysłowym, a także węzłem drogowym przy szosie Poznań-Rawicz, z miasta prowadzą drogi do Wrześni, Leszna, Głuchowa i Czempinia. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego. Dziś ma 12,37 km kw.

Śrem liczy niemal 30 tys. mieszkańców. Stanowi centrum administracyjne powiatu, w którym znajdują się m.in. starostwo, sąd rejonowy, prokuratura rejonowa, Komenda Powiatowa Policji i Państwowej Straży Pożarnej.

Co warto zwiedzić w Śremie?

• Plac 20 Października to śremski rynek nazwany na cześć 19 śremian rozstrzelanych 20.10.1939 roku. Przypomina o tym tablica pamiątkowa, projektu Józefa Berdyszaka z 1946 znajdująca się w miejscu egzekucji w centrum placu.
• Ratusz – śremski ratusz z 1838 jest najbardziej okazałą budowlą przy śremskim rynku. Gmach nawiązuje do klasycyzmu i wczesnego renesansu włoskiego. Nad 3-kondygnacyjnym budynkiem góruje zegarowa wystawka z 1876.
• Kościół Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej – Późnogotycki kościół zwieńczony 62-metrową wieżą. Źródła za datę wybudowania świątyni podają 1393 rok, wieża została dobudowana później. Do wnętrza kościoła należy m.in. ołtarz główny z 1892 roku, a w nim kopia obrazu Tycjana Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny z tego samego okresu, przy kościele zabytkowy cmentarz.
• Gimnazjum – przy ulicy Poznańskiej 11 wznosi się okazały ceglany gmach dawnego gimnazjum z 1869, dzisiaj Liceum Ogólnokształcące im. Generała Józefa Wybickiego. To jedna z najstarszych szkół w Wielkopolsce. Absolwentami tej szkoły byli m.in. ksiądz Piotr Wawrzyniak, prof. Heliodor Święcicki, A. Kalina, Teodor Jeske-Choiński. Przed szkołą znajduje się głaz narzutowy z tablicą upamiętniającą stacjonowanie w tym budynku w 1939 sztabu Wielkopolskiej Brygady Kawalerii.
• Zespół poklasztorny franciszkanów – po prawej stronie Liceum znajduje się zespół poklasztorny franciszkanów otoczony wysokim murem z dwoma barokowymi bramkami z 1770. Zespół powstał na przełomie XVII i XVIII wieku, składa się z kościoła pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny i dawnego klasztoru franciszkanów.
• Kościół Świętego Ducha – późnogotycki kościół z 1614, przebudowany został w 1840, gdy znalazł się w rękach protestantów. Wnętrze kościoła pochodzi z okresu przebudowy z charakterystycznymi balkonami dla zborów ewangelickich. W ołtarzu głównym duży manierystyczny krucyfiks z około 1630.
• Wieża ciśnień – przy ulicy Mickiewicza, projektu Ksawery Geisler z 1909 roku o wysokości 43,7 metrów, przypomina gotyckie baszty obronne. Dawniej w tym miejscu stał do XVII wieku kościół św. Mikołaja, który był pierwszą świątynią w mieście.
• Budynek – Przy ul. ks. Piotra Wawrzyniaka 3, zwieńczony barokowym szczytem z ok. 1910. Wśród dekoracji znajduje się tablica wmurowana projektu Władysława Marcinkowskiego z 1933 upamiętniająca ks. Piotra Wawrzyniaka. Obecnie znajduje się w nim Spółdzielczy Bank Ludowy im. ks. Piotra Wawrzyniaka.
• Starostwo powiatowe – reprezentacyjny budynek z portalem wejściowym, nawiązujący do renesansu holenderskiego powstały w 1904. Gmach zaprojektował Paul Pitt, architekt znany z licznych realizacji na poznańskich Jeżycach.
• Zespół poklasztorny Klarysek – składający się z barokowej kaplicy Matki Boskiej Wniebowziętej i poklasztornego budynku z XVIII wieku, w przeszłości na tym miejscu znajdowała się siedziba klasztoru franciszkanów sprowadzonych do miasta w 1261, następnie od 1623 żeńskiego zakonu klarysek, a od 1855 zakonu jezuitów, obecnie znajduje się w nim Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy.
• Cmentarz staromiejski na Górczynie – znajdują się na nim pomniki Powstańców Wielkopolskich, pomniki bohaterów Wiosny Ludów, I i II wojny światowej.

Z czego słynie Śrem?

W Odlewni Żeliwa Śrem, należącej do grupy przemysłowej PGO S.A., powstało w sumie ponad 200 figur zaprojektowanych i wykonanych przez profesor Magdalenę Abakanowicz i jej współpracowników. Pierwsze 112 kroczących, bezgłowych postaci składa się na cykl „Nierozpoznanych” z 2002 roku. Do dziś można je oglądać na poznańskiej Cytadeli. Kolejne 100 żeliwnych figur stworzono i odlano w 2005 roku. „Agora” bo taką nazwę nosi ta grupa żeliwnych olbrzymów pojechały ze Śremu do Chicago. Ale dwie z figur zostały w kraju i można je do dziś oglądać. Stoją przed budynkiem Muzeum Śremskiego.

Znani śremianie

W Śremie urodziło się wielu znanych Polaków. A wśród nich m.in.:

• Roman Giertych – prawnik, polityk
• Zenon Jaskuła – polski kolarz szosowy
• Jerzy Jurga – artysta, malarz, konstruktor kusz
• Robert Kasprzycki – poeta, pieśniarz, wokalista, muzyk, kompozytor
• Tadeusz Maliński- chemik
• Józef Muślewski – wojskowy, powstaniec wielkopolski
• Tadeusz Rączkiewicz – działacz związkowy, uczestnik obrad Okrągłego Stołu
• Olga Rudnicka – autorka powieści kryminalnych
• Bartosz Smektała – żużlowiec, wychowanek Unii Leszno
• Heliodor Święcicki – lekarz, filantrop, społecznik
• Jacek Tomczak – szachista, arcymistrz
• Patrycja Wyciszkiewicz – lekkoatletka, sprinterka

(źródło: wikipedia)