Abp Zieliński konsekrował ołtarz i kościół św. Ducha w Śremie

W środę 27 sierpnia o godz. 17.00 odbyła się konsekracja nowego ołtarza i odrestaurowanego kościoła pw. Ducha Świętego w Śremie. Dokonał tego ks. abp Zbigniew Zieliński Metropolita Poznański.

Po czterech latach remontu i postawienia nowego ołtarza w kościele pw. Ducha Świętego w Śremie, doszło do uroczystego poświęcenia. Wyjątkowej liturgii przewodniczył ks. abp. Zbigniew Zieliński. Mszę koncelebrowali: ks. prałat Marian Brucki, ks. prof. Piotr Maniurka z diecezji opolskiej, ks. Ryszard Adamczak z parafii pw. NSJ w Śremie, ks. Andrzej Zieliński z parafii bł. Michała Kozala oraz ks. płk. Marek Kwieciński.

Licznie zebrani tego dnia wierni, zostali przed mszą poinformowani przez lektora o porządku uroczystości. Następnie do świątyni weszła uroczyście procesja. Po tym ks. proboszcz Marian Brucki przywitał zaproszonych gości oraz uroczyście zwrócił się do celebransa. Wytłumaczył, że ks. prof. Maniurka wraz z Markiem Budzińskim pomagali mu w wystroju wnętrza kościoła. 

Reklama

Budujemy i remontujemy nasze kościoły, nie tylko po to, by upiększały nasze miasto, ale przede wszystkim po to, by w ich murach był żywy kościół jako mistyczne Ciało Chrystusa.

Motywem przewodnim mszy św. stały się przytoczone przez ks. Bruckiego słowa prof. Heliodora Święcickiego: 

Strzeżmy się szarzyzny życia, w którym nie ma wielkich ukochań […]. 

Później wiele razy ks. abp Zieliński się do nich odwoływał.

Potem ks. prof. Maniurka opowiedział wiernym o pracach nad wyglądem wnętrza świątyni, symbolice i znaczeniu danych elementów.

Nowy ołtarz z amboną stanowią dwa kluczowe punkty prezbiterium, które odzwierciedlają strukturę Eucharystii, mszy świętej – liturgię słowa i liturgię Eucharystii. Oba te miejsca uzupełniają się, ukazując, że Eucharystia jest celebrowana i przyjmowana przez lud Boży karmiony zarówno Ciałem Chrystusa i Jego słowem. Stąd stół słowa i stół Eucharystii. 

Następnie doszło do poświęcenie ołtarza oraz całego kościoła przez Metropolitę Poznańskiego. Najpierw hierarcha poświęcił wodę, a następnie skroplił nią ołtarz, nakreślając kropidłem znaki krzyża i potem ściany kościoła oraz wiernych.

Po tym były dwa czytania i psalm responsoryjny, a ks. prof. Maniurka przeczytał Ewangelię. Ks. Abp. Zieliński w swojej długiej, ponad 20-minutowej homilii poruszył wiele kwestii, odnosząc się do czytań, Ewangelii, symboliki obrzędu konsekracji, ale samej istoty ofiary mszy świętej. Nie zabrakło także ważnych tematów społecznych np. związanych z symboliką tęczy; tu zaznaczył, że to symbol przymierza ludzi z Bogiem, ale ta siedmiokolorowa, a nie ta „wypaczona” – składająca się z sześciu. 

Ołtarz, który przypomina nam tę ofiarę Chrystusa, ale jeszcze bardziej uzmysławia, że dokonała się po wsze czasy, odkupując wszystkich ludzi, także tych, którzy kościół omijają szerokim łukiem. Pan Bóg nie poskąpił tej łaski nikomu. Gromadzimy się tutaj, by odkryć tę prawdę i wpisując się w te współcześnie propagowane hasła otwartości, z dużą otwartością pomyśleć nie tylko o sobie, ale także o tych, których tu nie ma, bo ta ofiara, która będzie dokonywała się na ołtarzu, będzie ofiarą za wszystkich i za wszystkie stworzenie bez wyjątku.

Później lektor poinformował wiernych o dalszym przebiegu liturgii. Był to kulminacyjny moment tej uroczystości, ponieważ abp Zieliński nalał olejek Krzyżma świętego na ołtarz i rozsmarował po jego powierzchni, co oznaczało uświęcenie i oddanie Bogu. Po namaszczeniu nastąpiło okadzenie ołtarza, symbolizujące modlitwy wznoszone do Boga. Na końcu obrzędu ołtarz został nakryty obrusem przez ministrantów i Metropolita Poznański zapalił świece, co symbolizowało światło Chrystusa. 

Reszta liturgii przebiegała tak jak podczas zwykłej mszy św. Dopiero po Komunii Św. ks. abp przeniósł uroczyście Ciało Chrystusa do tabernakulum. Na koniec mszy parafianie podziękowali Metropolicie Poznańskiemu oraz ks. prałatowi. Abp oznajmił, że zapytał ks. Mariana, czy coś chciałby jeszcze powiedzieć, ale ten:

„Wzruszył się i nic już nie powie” – co było autentycznie widać.

Abp Zieliński podsumował na zakończenie obecną sytuację związaną z religią w szkole:

Jakie dziwne czasy nastały, że żyjemy w kraju, w którym chce się ograniczyć coś, co jest standardem w całej Unii Europejskiej,  czyli lekcje religii. W tej Unii Europejskiej, która jest niby dla nas wzorem. Chce się zredukować liczbę godzin, a w gorszym przypadku „opiłowywać”. Mówią to i robią osoby ochrzczone. Także takie te osoby wybrały na dane stanowiska. Czy my właśnie nie jesteśmy tymi naiwniakami, którzy dają Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek?

Liturgia była wzbogacona oprawą muzyczną pod batutą Mikołaja Stępczaka.

Podczas mszy św. byli obecni: Burmistrz Śremu Grzegorz Wiśniewski, Starosta Śremski Piotr Ruta oraz radni powiatowi – Robert Piątek i Emil Majsner.

Kościół pw. Ducha Świętego w Śremie został przywrócony parafii farnej w 2017 roku. W 2021 po wizytacji ks. bp Zdzisław Fortuniak dekretem zadecydował o remoncie świątyni. Prace obejmowały dach, elewację i na końcu wnętrze, co wygenerowało koszty ok. 2 mln zł. 

2023 – obecnie (fot. Wiktor Chicheł)

Historia kościoła

Kościół wzniesiono w epoce średniowiecza, ale niestety nie wiadomo dokładnie kiedy, gdyż nie zachował się żaden dokument zawierający infor­macje na ten temat. Pierwsza wzmianka o kościele w źródle pi­sanym pochodzi z 1421 r. Z do­kumentu z 1440 r. można się natomiast dowie­dzieć, że ówczesny proboszcz otrzymał od bur­mistrza, rady miasta i mistrzów cechów znaczące uposażenie. Szczegóły dotyczące wyglądu kościoła z pierwszego okresu jego istnienia pozostaną tajemnicą. Można do­mniemywać, że był on nieduży i drewniany, skoro źródło z 1510 r. nazywa go kaplicą.

Cechy i grupa zamożnych mieszczan wywie­rali silny wpływ na życie miasta, które można określić mianem katolickiego. Dzięki temu tutejsze liczne duchowieństwo było dobrze uposażone. Przede wszystkim ze względu na powstające altarie, także przy ko­ściele Ducha Świętego. Fundatorzy wznosili ołtarze lub osobne kaplice, a duchowni, którym je nadawano, zwani altarzystami, mieli obowią­zek regularnie odprawiać zamawiane przez fun­datorów nabożeństwa. Najbardziej znani śremscy fundatorzy wywo­dzili się z rodziny Barskich. To oni kazali wznieść na przełomie XVI i XVI w. nowe budynki kościo­ła Ducha Świętego oraz przytułku dla ubogich, chorych i kalek. Świątynię zbudowano z cegły w stylu póź­nego gotyku. Powstała budowla jednonawowa z prostokątnym nie wydzielonym prezbiterium i znajdującą się za nim zakrystią. Pokryto ją dwuspadowym dachem. Wewnątrz znajdowały się 3 ołtarze i 30 ob­razów religijnych, a w zakrystii zgromadzono bogatą bibliotekę. Po prawej stronie budynku kościelnego wzniesiono dom dla chorych składający się ze wspólnej izby murowanej i ogrzewanej kapliczki, dwóch ogrzewanych izb dla chorych, dwunastu komór sklepionych i łaźni. Szpital ten miał też swoje zabudowania go­spodarcze, pola uprawne, łąki, ogrody oraz in­wentarz.

W 1656 r. do miasta wkroczyli Brandenburczycy i dokonali grabieży we wszystkich świąty­niach. W styczniu następnego roku najazd wojsk brandenburskich się powtórzył. Po obrabowa­niu miasta wrogowie wzniecili w nim pożar. Zrujnowany kościół Świętego Ducha został odrestaurowany i poświęcony przez biskupa poznańskiego w 1658 r. W 1700 r. rozpoczyna się trwająca 21 lat wojna północna. Przez Wielkopolskę przecho­dzą wrogie armie szwedzkie, saskie i rosyjskie, które rabują nawet zboże dla ubogich ze szpita­la Świętego Ducha.

Wkrótce na tereny Wielkopolski zaczęło napływać coraz więcej Niemców – wyznawców religii ewangelickiej. Dążyli oni do utworzenia w Śremie swej gminy i wzniesienia od podstaw świątyni. Gmina powstała, a Ewangelicy prze­jęli kościół Ducha Świętego wraz z przynależ­nym do niego szpitalem. Miało to miejsce 30 grudnia 1837 r. Trzy lata później ewangelicy zmienili wnętrze kościoła. Przebudowali balkony oraz przykryli go stropem. Na zewnątrz w fasadzie dostawiono dwie czworoboczne wieżyczki i ozdobiono ją ostrołukowym szczytem. Budynek został poświęcony w 1841 r. Szpital natomiast przekształ­cono w dom dla pastora. Pod koniec stulecia gmina ta liczyła 1715 dusz ze Śremu i okolic. Z biegiem lat stała się jedną z najmniej licznych gmin w Wielkopolsce.

W 1945 zwrócono świątynię katolikom. Wkrótce po Wielkanocy kościół zo­stał poświęcony i odprawiono w nim pierwszą mszę św. Początkowo stanowił filię kościoła parafialne­go, więc nabożeństwa odbywały się tylko we wtorki i piątki, a w niedziele dla mło­dzieży szkół średnich. Od 1966 r. ks. abp Baraniak zabiegał o utworzenie w Śremie nowej parafii pw. Ducha Świętego. Niestety nie było to łatwe ze względu na ówczesną politykę władz komunistycznych, które odmówiły. Ks. abp polecił więc utworzyć przy kościele przynajmniej Ośrodek Duszpasterski. Zaczął on działać w grudniu 1966 roku. Dwa lata później kościół Ducha Świętego stał się kościołem parafialnym dla mieszkańców lewobrzeżnego Śremu i okolicznych wiosek. Na początku lat 70 – tych rozpoczęła się restauracja wnętrza świątyni. Jedynym elementem zabytkowym pozostał krucyfiks pochodzący z ok. 1630 r.

(fot. Wiktor Chicheł/Emil Majsner)