Św. Michał Archanioł – patron Dolska i parafii farnej

29 września to dzień wspomnienia w Kościele Katolickim trzech św. Archaniołów: Michała, Gabriela i Rafała. Dla Dolska ten pierwszy jest patronem miasta i tutejszej parafii farnej. To właśnie anioł najbliższy Bogu jest w herbie Dolska. Jego kult tutaj jest bardzo żywy.

Archaniołowie

Reklama

Św. Michał jest patronem wojska, policji i wszystkich zmagających się z pokusą diabelską – a to dlatego że jest wodzem wojsk anielskich, który pokonał szatana, gdy ten zbuntował się przeciwko Bogu. Św. Gabriel jest patronem listonoszy, dyplomatów i pracowników radia i telewizji – bo sam pełnił rolę posłańca, który ukazał się prorokowi Danielowi, a także Najświętszej Maryi Pannie, zwiastując jej urodzenie Syna Bożego. Św. Rafał jest patronem poszukujących drugiej połówki, a także niewidomych – bo zasłynął jako bohater Księgi Tobiasza, w której pomógł młodzieńcowi w znalezieniu żony i w uzdrowieniu jego ojca ze ślepoty. 

Patron miasta i kościół

Zwyczajem jest, że patronami miast zostawali święci, pod wezwaniem, których były wznoszone pierwsze kościoły. Tak się składa, że najcenniejszym i najstarszym kościołem Dolska jest XV-wieczny kościół parafialny p.w. św. Michała Archanioła.

Pierwsza wzmianka o kościele parafialnym w Dolsku datowana jest na 1363 r., kiedy kościoły w Baniu i Ostrowiecznie zostały przyłączone do dolskiej świątyni. Jednak kościół mógł już istnieć w XII w. Obecny kościół wzniesiony został w 1460 r. przez biskupa poznańskiego, Andrzeja IV z Bnina Opalińskiego. Budowa trwała w latach 1460–1474. Ku jego pamięci został w ścianę wpuszczony lawaterz marmurowy (umywalnia kapłańska w kościołach służąca do mycia rąk przed mszą) z herbem Łodzi i inicjałami A.O.E.P. W 1474 r. kościół został konsekrowany. Świątynia jest trójnawowa, halowa. Jest orientowana, murowana z cegieł w układzie polskim. Wewnątrz zauważyć można sklepienie gwiaździste wsparte przez ośmioboczne filary i przylegającą prostokątną kaplicę św. Anny. Jest to zarazem kaplica grobowa. Ołtarz główny, zbudowany w stylu renesansowym, z bogatymi zdobieniami, czyli snycerką, pochodzi z ok. 1627 r. Świątynia posiada wiele rzeźb m.in. św. Michała Archanioła. W środkowej części ołtarza umieszczony został obraz „Koronacja Matki Boskiej” pochodzący z 1627 r., podarowany przez ówczesnego ks. proboszcza Mateusza Osmańskiego. Z lewej strony została wyrzeźbiona figura św. Michała Archanioła, a na samej górze mieści się przedstawiający go obraz.

Herb Dolska

Herb Dolska, znany jest od XVI wieku i przedstawia postać św. Michała Archanioła, patrona miejscowej fary, więc zarazem samego miasta. Archanioł widnieje na błękitnej tarczy, ubrany jest w złotą półzbroję, ze złotym nimbem (świetlisty otok wokół głowy jako symbol świętości) i białymi skrzydłami. Przebija on prawą ręką czarną lancą czerwonego smoka, symbolizującego diabła.

W 1910 r. firma Kaffe Hag wydało album – herby miast z Prowinz Posen. Znalazł się tam znaczek pocztowy z herbem Dolska. Znaczki były dodawane przy zakupie kawy i zbierało się tę kolekcję w ten sam sposób jak współcześnie. Różni się ten obraz od oryginału: nie ma nimbu, zbroja jest cała złota, na głowie dzierży koronę, a lewą ręką przebija białą lancą biało-zielonego szatana.

Dolscy wierni po każdej mszy św. odmawiają do niego modlitwę, którą papież Leon XIII ustanowił specjalną modlitwą z egzorcyzmem. Oryginalnie jest po łacinie, ówcześnie języku liturgicznym, lecz po Soborze Watykańskim II mówi się ją już w języku narodowym – po polsku:

„Święty Michale Archaniele, wspomagaj nas w walce, a przeciw niegodziwości i zasadzkom złego ducha bądź naszą obroną. Oby go Bóg pogromić raczył, pokornie o to prosimy, a Ty, Wodzu niebieskich zastępów, szatana i inne duchy złe, które na zgubę dusz ludzkich po tym świecie krążą, mocą Bożą strąć do piekła. Amen.”

W latach 1886-1964 kapłani odmawiali ją z ludem obowiązkowo po mszy świętej. Obowiązek ten został zniesiony z niewyjaśnionych przyczyn przez papieża Pawła VI. Jednak w Polsce współcześnie jest bardzo popularna i powszechnie odmawiana.

Pomnik w Trąbinku

29 września 2021 roku na terenie parafii została poświęcona nowa figura św. Michała Archanioła. Monument został wzniesiony na prywatnej działce jednej z trąbińskich rodzin, pomiędzy Dużym a Małym Trąbinkiem, która prosiła o anonimowość. Uroczystość rozpoczęła się o godz. 17.00 pieśnią ku czci bohatera, przy akompaniamencie gitary, na której grała siostra zakonna. mieszkańcy wsi zgromadzili się w ilości ok. 40 osób, a wśród nich była pani sołtys Trąbinka. Ks. Pleszewa przywitał przybyłych, następnie przeczytał fragment Apokalipsy oraz wygłosił płomienne kazanie. Na koniec odmówiono modlitwy do Św. Michała Archanioła i błogosławieństwo rodzin oraz poświęcono figurę. Po zakończeniu parafianie podarowali ikonę Św. Rafała Archanioła, z okazji imienin ks. proboszcza. 

Ks. proboszcz o inicjatywie dowiedział się przypadkiem od jednego z parafian, jednak sama rodzina później przyszła z prośbą o poświęcenie. Duchowny tak wtedy odpowiedział na moje pytanie, jak to być proboszczem parafii z takimi wiernymi: 

„Sytuacja kiedy sami parafianie wychodzą z inicjatywą budowy figury Św. Michała Archanioła, w odpowiedzi na prowadzone katechezy i nabożeństwa. Jest to dobre i dla proboszcza szczęśliwe. Oznacza to, że jest odpowiedź i nie ma nic lepszego niż kiedy sami ludzie wychodzą z inicjatywą”. 

Natomiast pomysłodawca figury powód wzniesienia monumentu argumentował tak: 

„Jest to patron naszej parafii, a ludzie często nie wierzą w Anioła Stróża, lecz prędzej czy później zastanawiają się co jest dalej, nawet ci, którzy w Boga nie wierzą”.

Św. Michał Archanioł

W nauce katolickiej anioły to duchy będące posłańcami Boga, które opiekują się ludźmi. Są obdarzone tzw. doskonałym poznaniem intelektualnym, dzięki któremu potrafią ująć prawdę “jednym wejrzeniem, bez żadnej potrzeby rozumowania” (inaczej niż ludzie, którzy muszą uczyć się i zastanawiać, żeby poznawać i pojmować różne prawdy). Występują one w podwójnej roli – jako doradcy i zarazem obrońcy dobra oraz jako mściciele zła.

Michał to pierwszy i najważniejszy spośród aniołów, obdarzony przez Boga szczególnym zaufaniem. Hebrajskie imię Mika’el znaczy „Któż jak Bóg”. Według tradycji, kiedy Lucyfer zbuntował się przeciwko Bogu i do buntu namówił część aniołów, Archanioł Michał miał wystąpić i z okrzykiem „Któż jak Bóg!” wypowiedzieć wojnę szatanom.

Michał jest księciem aniołów, jest aniołem sądu i Bożych kar, ale też aniołem Bożego miłosierdzia. Pisarze wczesnochrześcijańscy przypisują mu wiele ze wspomnianych atrybutów; uważają go za anioła od szczególnie ważnych zleceń Bożych. Jako praepositus paradisi (sprawujący pieczę nad rajem) ma ważyć dusze na Sądzie Ostatecznym. Jest czczony jako obrońca Ludu Bożego i dlatego Kościół, spadkobierca Izraela, czci go jako swego opiekuna.

Kult św. Michała Archanioła był i jest w chrześcijaństwie bardzo żywy. Sięga on już wieku II. Św. Michał Archanioł był dawniej patronem rycerzy, a obecnie – patronem policji i wojska. Jako pogromca szatana jest też oczywiście patronem w walce z pokusami diabelskimi.