Archeologiczny skarb w Psarskiem potwierdzony!

W ostatnich miesiącach badania archeologiczne przeprowadzone przez Muzeum Śremskie oraz Fundację Relicta dokonały odkrycia, które nadaje nowe światło historii regionu.

Wyniki badań, przeprowadzonych w ramach projektu „Inwentaryzacja średniowiecznych obiektów obronnych na terenie powiatu śremskiego”, utwierdziły badaczy w przekonaniu, że teren ten skrywa ślady dawnej osady rycerskiej.

Sponsorem głównym działu EDUKACJA jest Gaduła – nauka z wyobraźnią:

Badania rozpoczęto już w 2022 roku. Początkowo, przyglądając się mapom satelitarnym z wykorzystaniem technologii lidar, naukowcy zidentyfikowali nietypowe formacje terenowe. Szczególną uwagę przykuł obiekt, którego zarys przypominał sztucznie usypany kopiec. Na podstawie tego podejrzenia zdecydowano się na kolejne etapy badań, obejmujące wykorzystywanie wykrywaczy metali oraz wykonywanie odwiertów. Pierwsze próby z użyciem wykrywaczy metali nie przyniosły rezultatów, gdyż teren był zarośnięty gęstym bluszczem, który blokował sygnał urządzeń. Dopiero późniejsze, bardziej szczegółowe badania odwiertowe umożliwiły naukowcom dotarcie do warstw kulturowych sięgających głębokości około dwóch metrów.

Reklama

Reklama

Podczas wykonywanych odwiertów odkryto liczne ślady działalności człowieka. Na głębokości do około 2 metrów znaleziono warstwy kulturowe, które wskazują na intensywną obecność ludzi na tym terenie w okresie średniowiecza. Wśród odnalezionych artefaktów pojawiły się fragmenty naczyń późnośredniowiecznych, które potwierdzają, że miejscowość była zamieszkała przez rycerstwo lub osoby związane z lokalnymi rodami szlacheckimi. Dr Radosław Franczak, pracownik Muzeum Śremskiego, podkreśla, że wyniki badań nie budzą wątpliwości – Psarskie skrywa pozostałości siedziby rycerskiej z przełomu średniowiecza.

Szczególnie interesującym elementem odkrycia jest sam kopiec. Wykonane pomiary wykazały, że szczyt obiektu mierzy około 24 metrów w najszerszym punkcie, a jego długość wynosi około 37 metrów. Całość ma formę masywnej struktury, której podstawa ma około 52 metrów szerokości i 64 metrów długości. Takie rozmiary sugerują, że nie jest to przypadkowy kopiec, lecz celowo usypana struktura, która miała pełnić funkcję obronną. W późnym średniowieczu rycerstwo często stawiało swoje siedziby na sztucznie usypanych kopcach, które dodatkowo zabezpieczano fosami, palisadami czy wałami. Na szczycie takich kopców najczęściej wznoszono wieże – zazwyczaj drewniane, choć czasami budowano je z cegły – pełniące rolę obserwacyjną i obronną.

Dr Franczak zwraca uwagę, że choć przeprowadzone badania nie pozwalają jednoznacznie stwierdzić, czy na szczycie odkrytego kopca znajdowała się wieża, to jednak analogie do podobnych obiektów z regionu sugerują, że tak właśnie było. Znaczenie tego odkrycia jest ogromne – potwierdza ono, że w okolicach Śremu nie funkcjonował tylko jeden gród, ale być może kilka, a ich liczbę można oszacować nawet na kilkanaście. Taka sieć średniowiecznych osad świadczy o strategicznym znaczeniu terenu oraz o rozbudowanym systemie obronnym tamtych czasów.

Odkrycie archeologiczne w Psarskiem to nie tylko krok w kierunku poznania historii regionu, ale także impuls dla rozwoju turystyki. Obiekt znajduje się na terenie zarządzanym przez gminną spółkę, co gwarantuje jego ochronę. Jak podkreśla dr Franczak, grodzisko jest monitorowane i ogrodzone, co stanowi ważny element zabezpieczenia cennego dziedzictwa kulturowego przed dewastacją. Wzrost zainteresowania tą lokalizacją może przyczynić się do zwiększenia walorów turystycznych regionu, a w dłuższej perspektywie – do ożywienia lokalnej społeczności.

Pomimo potwierdzonych faktów, jedno pytanie nadal pozostaje otwarte – do kogo należał ten średniowieczny skarb? Dr Radosław Franczak przedstawia swoją hipotezę. – Przypuszczalnie należał on do Psarskich lub wcześniejszych właścicieli Psarskiego – mówi. Jednak aby uzyskać pełny obraz, konieczne będą dalsze, bardziej szczegółowe badania. Współczesna archeologia oferuje szereg narzędzi, które mogą przyczynić się do odkrycia historii tej osady – od badań geofizycznych, przez analizy materiałów po dokładne rekonstrukcje historyczne.

Odkrycie archeologiczne w Psarskiem jest dowodem na to, że historia naszego regionu skrywa jeszcze wiele tajemnic. Intensywne badania naukowe, wsparte nowoczesnymi technologiami, pozwalają na odkrywanie śladów dawnych cywilizacji, które do tej pory pozostawały ukryte pod ziemią. Każdy nowy artefakt czy struktura to kolejny element układanki, który pomaga nam zrozumieć, jak wyglądało życie w średniowieczu.